03 mei De nieuwe ARIE-regeling is van kracht
De nieuwe ARIE-regeling is van kracht geworden. Vanaf 1 januari 2023 is de ARIE (Aanvullende risico-inventarisatie en -evaluatie) in gegaan. Dit ter opvolging van de oude regeling uit 2005. Wat is er precies veranderd?
Scope: grotere hoeveelheden gevaarlijke stoffen
Bedrijven met grotere hoeveelheden gevaarlijke stoffen kunnen risico’s vormen voor hun werknemers en de omgeving. Denk bijvoorbeeld aan brand, explosies en gifwolken.
In de wetgeving zijn daarom regels gesteld voor bedrijven met deze grotere hoeveelheden gevaarlijke stoffen. Die bedrijven worden op basis daarvan ingedeeld in:
- Brzo-bedrijven: de zogenaamde Hogedrempelinrichtingen en Lagedrempelinrichtingen volgens het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo).
- ARIE-plichtige bedrijven
- Bevi-bedrijven (Besluit externe veiligheid Inrichtingen).
Voor deze bedrijven gelden zwaardere veiligheidsregimes, die niet alleen dienen om de medewerkers tegen de risico’s van de gevaarlijke stoffen te beschermen, maar ook sterk gericht zijn op het voorkómen van schade naar de omgeving (externe veiligheid).
De Brzo-regelgeving focust meer op extern: milieuveiligheid, de omwonenden en de openbare orde. In artikel 1 van het Brzo worden die mogelijk externe effecten explicieter aangegeven met de definitie over zware ongevallen.
Een ‘zwaar ongeval’ gaat om een gebeurtenis als gevolg van ongecontroleerde ontwikkelingen tijdens de bedrijfsuitoefening in een inrichting, waardoor onmiddellijk of na verloop van tijd ernstig gevaar voor de menselijke gezondheid of het milieu binnen of buiten de inrichting ontstaat en waarbij één of meer gevaarlijke stoffen betrokken zijn. Brzo-inrichtingen worden ook wel Seveso-inrichtingen genoemd.
De ARIE was en is bedoeld voor bedrijven die door de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen een groot intern risico voor de werknemers vormen, maar die hoeveelheid gevaarlijke stoffen is te beperkt om een extern risico te vormen. Daarom vallen de ARIE-bedrijven buiten de werkingssfeer van het Brzo.
Doel
Het doel van de ARIE-regeling is om bedrijven en inrichtingen die met een bepaalde hoeveelheid met gevaarlijke stoffen en daardoor een groot intern risico voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers vormen, maar niet binnen de scope van het Brzo vallen, alsnog via de ARIE-regeling gelijksoortige verplichtingen op te leggen.
In het Bevi – het Besluit externe veiligheid inrichtingen – is geregeld dat de risico’s en effecten van een bedrijf, waarin gevaarlijke stoffen aanwezig zijn, moeten voldoen aan veiligheidsnormen en richtwaarden. De bedoeling is om voldoende afstand te houden of te creëren tussen de gevaarsobjecten en burgers / kwetsbare objecten.
Oude ARIE
Bij de oude ARIE-regeling werd uitgegaan van alléén categorieën stoffen (dus geen enkelvoudige stoffen) en daarvan dan slechts vier categorieën:
- brandbare stoffen
- ontplofbare stoffen
- toxische stoffen
- extreem toxische stoffen
Vervolgens werd gewerkt met de zogenoemde Omstandigheidsfactor. Deze werd onderverdeeld in:
- Os voor het soort werk (opslag of bewerking),
- Oc (binnen of buiten een omhulling)
- Op voor de procesfactor afhankelijk van de aggregatietoestand.
Feitelijk werd met deze factoren een inschatting gemaakt van de verspreidingskans en daarmee van de grootte van het risico. Op basis van de Omstandigheidsfactor kon een bedrijf soms meer dan de bepaalde drempelwaardes (grenswaardes) in huis hebben alvorens als ARIE-plichtig te worden beschouwd.
Nieuwe ARIE
In de nieuwe ARIE wordt een andere werkwijze gehanteerd. De werkwijze met de omstandigheidsfactoren werd in de praktijk als te ingewikkeld ervaren. Daarom was deze gebruiksonvriendelijk en moeilijk te handhaven.
Het gevolg hiervan kon zijn dat de veiligheid en gezondheid van de werknemers onvoldoende gewaarborgd waren met betrekking tot gevaarlijke stoffen. Daarom is deze systematiek met de omstandigheidsfactoren verlaten en daarmee is de regeling versimpeld.
CLP
Ook is de beperking in de vorige ARIE tot slechts vier categorieën gevaarlijke stoffen verlaten en is bij de stoffenindeling aangesloten bij de CLP-indeling van categorieën gevaarlijke stoffen en bij de lijsten van stoffen in de Brzo 2015-systematiek. Daarbij zijn categorieën van stoffen en individuele stoffen gelinkt aan een drempelwaarde.
Daarmee geldt de ARIE-regeling nu ook voor bedrijven of inrichtingen waar wel een aanzienlijke hoeveelheid gevaarlijke stoffen aanwezig is, maar te weinig om onder het Brzo 2015 te vallen. De categorieën uit de oude ARIE-regeling zijn zoveel mogelijk vertaald naar de geldende CLP-categorieën. Het uitgangspunt is telkens het gevaaraspect voor de gezondheid en veiligheid van werknemers geweest.
De totale lijst met stoffen en CLP-categorieën is te vinden in deel 1 van bijlage 0 van de Arbeidsomstandighedenregeling. Met deze lijst is zoveel mogelijk aangesloten op bijlage I van de Richtlijn 2012/18/EU van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2012 betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken, houdende wijziging en vervolgens intrekking van Richtlijn 96/82/EG van de Raad Voor de EER relevante tekst.
Als drempelwaarde in de nieuwe ARIE wordt uitgegaan van 30 procent van de drempelwaarden voor lagedrempelinrichtingen voor het Brzo 2015. Heeft een bedrijf of inrichting een bepaalde stof in huis waarvan de CLP-categorie van die stof opgenomen is in de bijlage 0 van de Arboregeling en overschrijdt het bedrijf qua hoeveelheid de drempelwaarde van die categorie (of verwacht het bedrijf deze drempelwaarde te overschrijden door toevoer en/of stofvorming door middel van processen) dan valt het bedrijf onder de ARIE-regeling.
In deel 2 van bijlage 0 is een lijst met specifieke stoffen opgenomen waaraan een specifieke drempelwaarde is toegekend. Dit omdat die stoffen als risicovoller of juist als minder risicovol worden beschouwd dan de rest van de groep. Verder kunnen meer stoffen in hun afzonderlijke hoeveelheid de drempel niet overschrijden, maar wel als geheel voldoen aan de sommatiebepaling in deel 3.
Bron: arbeidsveiligheid.net