10 nov De verdiepende RI&E: wat is dat en wanneer stel je die op?
Soms is het nodig dat naast de basis RI&E ook een verdiepende RI&E uitgevoerd wordt. In welke gevallen is dat zo en wat zet je erin? En moet de verdiepende RI&E ook getoetst worden?
De RI&E is een globale inventarisatie van de risico’s die voorkomen in een organisatie. Het gaat hier om overzicht van blootstelling aan verschillende risico’s in een bedrijf. Denk aan de gevaren van het werken met werktuigen, machines en andere hulpmiddelen. Ook het werken met gevaarlijke stoffen is een risico dat in de RI&E benoemd zal moeten worden. Een verdiepende RI&E is eigenlijk precies wat de naam zegt: een nadere verdieping van risico’s die al globaal opgenomen zijn in de ‘basis-RI&E’. De aanwezige risico’s bepalen de diepgang van de RI&E. Kunnen de risico’s niet goed ingepast worden in de ‘basis-RI&E’, dan kan een verdiepende RI&E nodig zijn.
Wanneer is een verdiepende RI&E nodig?
Ten aanzien van gevaarlijke stoffen geldt dat de enkele constatering dat er een risico is op blootstelling aan specifieke gevaarlijke stoffen nog niet met zich brengt dat er een complete inventarisatie is. Het Arbobesluit bepaalt bovendien ten aanzien van specifieke gevaarlijke stoffen (art. 4.2a) dat de hoeveelheid, vorm van de arbeid en het aantal werknemers dat in aanraking komt met de gevaarlijke stof moet worden vermeld.
Er kan dan gekozen worden voor een verdiepende RI&E op dit specifieke onderwerp. Hierin worden deze punten nader uitgewerkt, omdat het opnemen van alle aanwezige risico’s in één document tot een onleesbaar geheel zou leiden. Een wijziging van de omstandigheden bij een bedrijf (bijvoorbeeld organisatorische veranderingen of een verhuizing) kunnen ertoe leiden dat een nieuwe inventarisatie van de risico’s nodig is. Uit praktisch oogpunt wordt dat een verdiepende RI&E.
Wat staat in het Arbobesluit over onderwerpen en specifieke doelgroepen?
Op grond van het Arbobesluit moet aan een aantal onderwerpen en specifieke groepen werknemers in de RI&E aandacht worden besteed. Deze onderwerpen kunnen bovendien in een verdiepende RI&E verder uitgewerkt worden.
Het gaat om deze onderwerpen (met daarachter het artikel in het Arbobesluit vermeld):
- Jeugdigen (artikel 1.36);
- Zwangere werknemers (artikel 1.41);
- Psychosociale arbeidsbelasting (artikel 2.15);
- Voorkoming en beperking van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen (artikelen 2.2 t/m 2.5b);
- Explosieve veiligheid (artikel 3.5c);
- Gevaarlijke stoffen in het algemeen (artikel 4.2);
- Aanvullende registratie gevaarlijke stoffen (artikel 4.2a);
- Kankerverwekkende of mutagene stoffen en kankerverwekkende processen (artikel 4.13)
- Biologische agentia (artikelen 4.85 en 4.97);
- Fysieke belasting (artikel 5.3 b);
- Beeldschermwerk (artikel 5.9);
- Lawaai (artikel 6.7);
- Trillingen (artikel 6.11b en 6.11c),
- Kunstmatige optische straling (artikel 6.12d);
- Elektromagnetische velden (artikel 6.12k);
- Persoonlijke beschermingsmiddelen (artikel 8.2).
Andere onderwerpen: PSA, V&G, thuiswerken
Naast de nadere inventarisaties die volgen uit het Arbobesluit (zie de lijst hierboven) kan er ook gekozen worden om ten aanzien van andere onderwerpen een verdiepende RI&E op te stellen. Bijvoorbeeld als het gaat om Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA). Daarbij kan gebruik worden gemaakt van verschillende tools zoals de NOVA-WEBA vragenlijst van TNO of de Quick Scan Werkdruk van FNV.
Ook een Veiligheids- & Gezondheidsplan (V&G-plan) is een voorbeeld van een verdiepende RI&E. Een V&G-plan wordt opgesteld als op een bouwlocatie meerdere hoofd- en onderaannemer(s) samenwerken. Hierin wordt opgenomen welke veiligheidsmaatregelen zij treffen om de veiligheid van de werknemers te waarborgen. Ook functie-RI&E’s, Taak Risico Analyses, Machine-RI&E‘s, gebouw-RI&E’s zijn voorbeelden van verdiepende RI&E’s.
Een ander heel actueel (ad hoc) onderwerp dat zich goed leent voor een verdiepende RI&E is de ‘Covid-RI&E’. Een praktijkvoorbeeld van een verdiepende Covid-RI&E is te vinden op de website van de arbocatalogus voortgezet onderwijs.
Thuiswerken en de RI&E
Ook voor medewerkers die thuis of op een andere werkplek (beeldscherm)werk verrichten, moeten de arborisico’s in kaart gebracht worden. De IMA heeft daarvoor bijvoorbeeld een nieuwe module: Module 2.9 Thuiswerken.
Juridisch: alle verplichtingen gelden ook voor verdiepende RI&E
De verdiepende RI&E heeft an sich geen wettelijke basis (en wordt ook niet benoemd in de Arbowet/ het Arbobesluit). De wet maakt geen onderscheid in de verschillende soorten RI&E’s.
Zoals hierboven beschreven zal een verdiepende RI&E veelal vanuit praktisch oogpunt opgesteld worden, maar juridisch gezien vallen beide RI&E’s onder artikel 5 van de Arbowet, dat bepaalt dat alle risico’s schriftelijk moeten worden geïnventariseerd en geëvalueerd. Alle verplichtingen die gelden voor de ‘gewone’ RI&E gelden dus óók voor de verdiepende RI&E. De verdiepende RI&E dient dus óók up to date gehouden te worden én getoetst te worden door een gecertificeerd arbo-deskundige (art. 14 lid 1 onder a Arbowet).
Oók het sanctiebeleid is onverkort van toepassing op de verdiepende RI&E. Dit betekent concreet dat wanneer de Inspectie SZW vindt dat de RI&E onvolledig is doordat een bedrijf heeft nagelaten de arbeidsrisico’s te onderzoeken (onder het mom van ‘die verdiepende RI&E komt er wel een keer’) er een waarschuwing gegeven kan worden of een boete.
Bedrijven doen er daarom goed aan óók aandacht te besteden aan de verdiepende RI&E’s en die niet te lang op de plank te laten liggen.
Bron: Werk & Veiligheid- Kerkebosch